Sau khi sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã, giai đoạn 2019 – 2021, cả nước giảm 8 ĐVHC cấp huyện, 561 ĐVHC cấp xã; góp phần tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, giảm chi ngân sách nhà nước, mở rộng không gian phát triển, phát huy tiềm năng, lợi thế của các địa phương. Tuy nhiên, việc sắp xếp còn một số hạn chế như: Chưa thực hiện tốt công tác bố trí, sắp xếp, giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức dôi dư; chất lượng đô thị chưa đảm bảo do sáp nhập ĐVHC nông thôn vào thành thị; việc sắp xếp, xử lý các trụ sở làm việc dôi dư sau sắp xếp còn nhiều bất cập; chính sách đặc thù đối với ĐVHC mới sau khi sắp xếp chưa kịp thời...

Để khắc phục hạn chế trên, ngày 30.1.2023, Bộ Chính trị ban hành Kết luận 48; Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 35, ngày 12.7.2023 về việc tiếp tục sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã giai đoạn 2023 – 2030 đối với các địa phương không đảm bảo về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định. Trong đó, Nghị quyết 35 gồm 4 chương, 25 điều quy định cụ thể các ĐVHC cấp huyện, xã thuộc đối tượng sắp xếp; trình tự, thủ tục, hồ sơ, đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã; kiện toàn tổ chức bộ máy và áp dụng các chế độ, chính sách đặc thù của ĐVHC hình thành sau sắp xếp; quy định về việc tổ chức thực hiện và hiệu lực thi hành (từ 19.7.2023).

Tại hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành T.Ư đã trực tiếp hướng dẫn nhiều nội dung quan trọng để triển khai sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã như: Đánh giá, phân loại đô thị, trình độ phát triển hạ tầng đô thị khi thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã; việc quản lý, sử dụng, quyết toán kinh phí thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã; rà soát, điều chỉnh các quy hoạch của địa phương theo Luật Quy hoạch; rà soát, cung cấp số liệu dân cư, diện tích tự nhiên, chỉnh lý hồ sơ địa chính sau khi sắp xếp ĐVHC do thay đổi đường địa giới hành chính và tên gọi của ĐVHC cấp huyện, xã; rà soát, điều chỉnh, công nhận huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn...

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã là việc làm khó, nhạy cảm, phức tạp, liên quan trực tiếp đến tâm tư, tình cảm của người dân, doanh nghiệp, cán bộ nơi tổ chức sắp xếp. Do đó, quá trình lãnh đạo, điều hành, các cấp, ngành cần có sự thống nhất trong nhận thức, hành động; đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng trong thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã. Việc sắp xếp phải tuân thủ Hiến pháp, thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định, bảo đảm phù hợp với quy hoạch tỉnh, nông thôn, quy hoạch đô thị. Chú trọng và làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nhằm tạo sự đồng thuận, ủng hộ, thống nhất cao về chủ trương sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã. Cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư nhằm bảo đảm QP-AN, trật tự, an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển KT-XH, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho dân dân. Gắn việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; thực hiện chế độ, chính sách hỗ trợ đặc thù đối với các ĐVHC cấp huyện, xã sau khi sắp xếp.

Để triển khai sắp xếp thành công ĐVHC cấp huyện, xã, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu: Các cấp, ngành cần thông về tư tưởng, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó; không nóng vội; phát huy tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch; đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể liên quan...